Een veelgestelde taalvraag over technologie
In de digitale wereld van vandaag is het uploaden van bestanden een dagelijkse bezigheid voor velen. Of je nu foto's naar sociale media plaatst, documenten verstuurt via de cloud of een video op YouTube zet, het proces heet 'uploaden'. Toch roept de vervoeging van dit woord vragen op. Moet je nu zeggen 'geupload' of 'geüpload'?
Herkomst en betekenis van het woord 'uploaden'
'Uploaden' komt uit het Engels. Het betekent het overbrengen van bestanden van een lokaal apparaat, zoals een computer of telefoon, naar een server of een online platform. In het Nederlands gebruiken we dit leenwerkwoord inmiddels al jaren, maar de vervoeging veroorzaakt soms verwarring.
Wat is correct: geupload of geüpload?
De juiste spelling
De correcte Nederlandse vervoeging is 'geüpload'. Omdat 'uploaden' begint met een klinker en vooral omdat het woord van Engelse oorsprong is, plaatsen we in de voltooide tijd een trema op de 'u'. Dit doen we om verwarring in de uitspraak te voorkomen. Zonder trema zou men het kunnen lezen als 'ge-up-load', terwijl de correcte uitspraak 'ge-uupload' is.
Regels voor het gebruik van het trema
Volgens de Nederlandse spellingregels wordt een trema gebruikt om aan te geven dat twee klinkers in aparte lettergrepen worden uitgesproken. In het geval van 'geüpload' helpt de trema om duidelijk te maken dat de 'e' en de 'u' niet samen een klank vormen, zoals 'eu', maar los worden uitgesproken. Daarom is 'geüpload' conform de officiële regels van het Groene Boekje en de Taalunie.
Waarom 'geupload' vaak fout wordt geschreven
Veel mensen schrijven 'geupload' zonder trema omdat we gewend zijn om Engelse woorden in het Nederlands vrij letterlijk over te nemen. Ook software of interfaces die Engelstalig zijn gebruiken uiteraard de Engelse spelling, wat tot verwarring kan leiden. Op die manier sluipt de fout er gemakkelijk in.
Vermijd taalfouten online
In een wereld waar digitale communicatie steeds belangrijker wordt, is het juist gebruiken van woorden net zo cruciaal als de technologie zelf. Wanneer je bijvoorbeeld een blog schrijft, een helpdesk beheert of content plaatst op social media, komt een taalfout slordig over. Door het juiste gebruik — dus 'geüpload' — te hanteren, communiceer je professioneel en begrijpelijk.
Andere voorbeelden van leenwerkwoorden
Vergelijkbare werkwoorden
Andere leenwerkwoorden zoals 'mailen', 'updaten' of 'downloaden' volgen eenzelfde patroon. Je zegt dus 'ik heb gemaild', 'het programma is geüpdatet' en 'het bestand is gedownload'. Ook hier kom je geregeld een trema tegen: 'geüpdatet' is daarvan een goed voorbeeld.
Conclusie: gebruik altijd 'geüpload'
Om het nog eens samen te vatten: de juiste term is 'geüpload'. Dit sluit aan bij de Nederlandse spellingregels voor leenwerkwoorden en zorgt ervoor dat je tekst correct en professioneel overkomt. Controleer dus voortaan je tekst goed of er niet per ongeluk 'geupload' staat, zonder trema. Een klein puntje op de letter maakt een wereld van verschil.
