Wat bedoelen we met 'de kat uit de boom kijken'?
De uitdrukking 'de kat uit de boom kijken' is een typisch Nederlands spreekwoord dat vaak wordt gebruikt om iemand te beschrijven die liever eerst afwacht voordat hij of zij actie onderneemt. Het betekent dat iemand een situatie eerst rustig bekijkt voordat hij zich ermee bemoeit of een beslissing neemt.
Voorbeelden uit het dagelijks leven
In sociale situaties
Stel je voor: je bent nieuw op een feestje waar je niemand kent. In plaats van meteen overal op af te stappen, blijf je eerst aan de zijlijn staan, observeer je wie er is en hoe anderen met elkaar omgaan. In dit geval ben je 'de kat uit de boom aan het kijken'.
Op het werk
Wanneer een nieuwe collega start, zijn er vaak mensen die niet meteen open zijn, maar eerst willen zien hoe de nieuwe collega zich gedraagt. Pas als ze een goed gevoel hebben, gaan ze die persoon actief betrekken. Ook dan zie je dit spreekwoord in de praktijk terug.
De herkomst van het spreekwoord
De oorsprong van deze uitdrukking ligt waarschijnlijk in het gedrag van katten. Katten zijn van nature voorzichtige dieren. Als ze zich ergens niet zeker over voelen, klimmen ze liever een boom in om alles van een afstandje te bekijken. Pas als de kust veilig lijkt, komen ze langzaam naar beneden. Die afwachtende houding is door mensen geïnterpreteerd en als metafoor gebruikt voor menselijk gedrag.
Waarom wordt het zo vaak gebruikt?
Dit spreekwoord blijft actueel omdat het toepasbaar is in allerlei situaties. Van werkoverleggen, nieuwe relaties tot politieke besluitvorming: in veel contexten zijn er mensen die eerst willen zien waar het naartoe gaat voordat ze zich uitspreken of in actie komen. Het gebruik van herkenbare en levendige taal maakt het ook aantrekkelijk om te gebruiken in gesprekken en teksten.
Vergelijkbare uitdrukkingen
Andere Nederlandse uitdrukkingen met een soortgelijke betekenis zijn 'eerst afwachten wat er gebeurt', 'de situatie eerst peilen', of 'niet te snel van stapel lopen'. Al deze uitdrukkingen benadrukken het belang van voorzichtigheid, iets wat past binnen veel facetten van de moderne samenleving.
